Դասարանական առաջադրանքներ՝ 142; 144; 152; 154

142.Զբոսաշրջիկն անցել է ճանապարհի 1/4-ը։ Ճանապարհի քանի՞ տոկոսն է նա անցել։

100:4=25%

144. Ուսանողի թոշակն ավելացել է 2 անգամ։ Քանի՞ տոկոսով է
ավելացել թոշակը.

Պատ.՝ 100%

152.Գտե՛ք 60 թվի բոլոր բաժանարարները.

Պատ.՝ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60

154. Չորս հաջորդական թվերի գումարը 74 է։ Գտե՛ք այդ թվերը:

74:4=18.1/2

17+18+19+20=74

Պատ.՝ 17, 18, 19, 20

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 143; 145; 153; 155

143. Պատասխանեք հետևյալ հարցերին.
     ա) 1 մետրի քանի՞ տոկոսն է 1 դեցիմետր.
     • 10դմ-100%
     • 1դմ-x%
     • 1×100:10=10
     • Պատ.՝ 10
       բ) 10 տոննայի քանի՞ տոկոսն է 1 ցենտները.
     • 10տ=100ց
     • 100-100
     • 1-x
     • 1×100=100
     • 100:100=1
     • Պատ.՝ 1%
       գ) 1 քառակուսի մետրի քանի՞ տոկոսն է 1000 քառակուսի սանտիմետր
     • 100×100=10000
     • 1000×100=10000
     • 10000:10000=1
     • Պատ.՝ 1%

145. Բեռնատար մեքենան մեկ ուղերթով կարող է տեղափոխել պահեստում եղած ալյուրի 2 %-ը։ Քանի՞ ուղերթ պիտի կատարի այդ
մեքենան՝ ամբողջ ալյուրը տեղափոխելու համար։

100:2=50անգամ

Պատ.՝ 50 անգամ

153.Քաղաքը զբաղեցնում է 200 հա տարածք։ Այն բաժանված է իրար
հավասար մակերեսներ ունեցող 80 թաղամասի։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուր թաղամասի մակերեսը.

200:80=2.1/2

Պատ.՝ 2.1/2

155. Ուղղանկյան լայնությունը 20 սմ է, որը նրա երկարության 1/3-ն է։
Գտե՛ք ուղղանկյան մակերեսը։

20×1/3=60

60×20=1200

Պատ.՝ 1200

1. Պատասխանել հարցերին
2. Ի՞նչ է այրումը։Ի՞նչով է ուղեկցվում այն։

Այրումը դա քիմիական ռեակցիա, մտնում է քիմիական ռեակցիա լուսնային բաժնի մեջ:

1. Հրդեհը հանգցնելու ի՞նչ միջոցներ գիտեք։

ջուր, փրփուր, կրակի շուրջը փոս փորել եթե ծառն է վառվում բնից կտրել և այլն:

1. Ի՞նչպես կվարվեք, եթե բնակարանում գազի հոտ զգաք։

Կասեմ ծնողներիս, իսկ հետո կզանգահարեմ 991

1. Որտեղ պետք է, կետի փոխարեն յ գրի՛ր: Ո՞ր դեպքում գրեցիր յ-ն:

Հայացք, հայելի, հոյակապ, միացում, ձիարշավ, տիեզերական, փակեի, կայարան, խաբեություն, էի, գնայի, բվեր, տղայի, Մարոյի:

2. Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Քո չքնաղ ծաղկի բույրն է ինձ այստեղ բերել: (բույր, բյուր)

Անթիվ ու բյուր են աստղերը: (բույր, բյուր)

Ասիա երբևէ կհանգստանա՞ պատերազմներից: (Ասիա, Ասյա)

Այսան երբևէ կհանգստանա՞ իրեն այդքա՜ն հուզող մտքից: (Ասիա, Ասյա)

Սոֆիա գեղեցիկ ու հյուրընկալ քաղաք է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

Սոֆյա գեղեցիկ ու նրբանկատ աղջիկ է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

3. Կետերը փոխարինի՛ր ր կամ ռ տառով (հարկ եղած դեպքում օգտվի՛ր ուղղագրական բառարանից):

Արծիվ, առյուծ, հուռթի, մռմու., մարմա., մռմռոց, փ.փ.ել, բա.բա.ել, ա.հա մա.հել, բա.ձ, պա.կել:

1. Վերականգնենք տրված բառերի անհնչյունափոխ արմատները ‘նշելով հնչյունափոխություն։ 

Կիսամյակ ե-ն դարձել է ի, կես-ը դարձել է կիս

վիրաբույժ ե-ն դարձել է ի, վերք-ը դարձել է վիր

զինագործ ե-ն դարձել է ի զենք-ը դարձել է զին

վիճաբանություն ե-ն դարձել է ի, վեճ-ը դարձել է վիճ

հանդիսատես- ե-ն դարձել է ի հանդես-ը դարձել է հանդիս

գիտակ- ե-ի գետ-ը դարձել է գիտ

2. Կապակցությունների իմաստն արտահայտեք մեկ բառով։ Նշեք կատարվող հնչյունափոխություն։ 

կրունկները կոխելով- կրնկակոխ ու-ն սղվել է

բարձր հասակ ունեցող-բարձրահասակ հնչյունափոխություն չկա

դեմքի գիծ-դիմագիծ եմ-ը դարձել է ի

գարու ջուր-գարեջուր ու-ն դարձել է ե

բուրդ տվող-բրդատու ու-ն սղվել է

բարձր դիրք ունեցող-բարձրադիր ք-ն սղվել է

գինի վաճառող-գինեվաճառ ի-ն դարձել է ե

միտք անել-մտածել

պատիժ տալ-պատժել ի-ն սղվել է

բարի սիրտ ունեցող-բարեսիրտ ի-ն դարձել է ե

զրույց անել- զրուցել ույ-ը դարձել է ու

3. Ընդգծե՛ք այն բառը, որի մեջ բաց է թողած յ տառը։ 

Ա․ Հեքի- աթ, գնայինք, ձի-արշավ։

Բ․ լի-անալ, մի-ասին, գայիսոն։

Գ․ Կրի-ա, Մարոյի, մի-այն։ 

Դասարանական առաջադրանքներ՝ 119;121; 122; 131

119. . Առևտրականն ունի 100000 դրամ։ Որքա՞ն ապրանք նա կարող է գնել այդ գումարով, եթե մեկ միավոր ապրանքն արժենա 1000 դրամ, 2000 դրամ, 4000 դրամ, 5000 դրամ, 10000 դրամ, 20000 դրամ, 25000 դրամ։ Կազմե՛ք ապրանքի քանակության և նրա գնի միջև կախման աղյուսակը։

Լուծում

քանակ	100	50	25	20	10	5	4
գին	1000	2000	4000	5000	10000	20000	25000

121. 15 բանվորներ կատարել են աշխատանքը 24 օրում: Քանի՞ օրում այդ նույն աշխատանքը կկատարեին 18 բանվորներ:

24:15=x:18

24×15=360

360:18=20

Պատ.՝ 20օրում

131. Քանի՞ կիլոմետր կանցնի ավտոբուսը 7 ժամում, եթե նրա արագությունը 2 անգամ փոքր է մեքենայի արագությունից, որը 5 ժամում անցնում է 560 կ։

560:5=112կմ

112:2=56կմ/ժ

56×7=392կմ

Պատ.՝ 392կմ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 120; 130;132

120. Հակադարձ համեմատակա՞ն կլինի արդյոք x մեծությունը y մեծությանը, եթե y մեծությունը հակադարձ համեմատական է x մեծությանը։ Եթե այո, ապա ինչի՞ հավասար կլինի նրանց հակադարձ
համեմատականության գործակիցը:

y.x=k

Պատ.՝ այո, hակադարձ համեմատականության գործակիցը կմնա նույնը=k

130.

1. հակադիր ուղղություններով՝ ա) իրար մոտենալով, բ) իրարից
   հեռանալով

33-(4×4+2×4)=9

33+(4×4+2×4)=57

Պատ.՝ 9, 57

2.միևնույն ուղղությամբ՝ ա) իրար մոտենալով, բ) իրարից հեռանալով։

Լուծում

33-16+8=25

33+16-8=41

Պատ.՝ 25, 41

132. Երկու կայարանների հեռավորությունը 4000 կմ է։ Չվացուցակին
համաձայն՝ մարդատար գնացքն այդ ճանապարհը պիտի անցնի
50 ժամում։ Գնացքը 2100 կմ անցել է 30 ժամում։ Ի՞նչ արագությամբ
պիտի ընթանա գնացքը դրանից հետո, որպեսզի ժամանակին
տեղ հասնի:

2100:30=70կմ/ժ

4000-2100=1900կմ

50-30=20ժ

1900:20=95կմ/ժ

Պատ.՝ 95կմ/ժ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 118; 128

118. Հաշվե՛ք x կողով խորանարդի ծավալը, եթե x = 3 սմ, 4 սմ, 5 սմ,
6 սմ։ Հակադարձ համեմատակա՞ն են արդյոք խորանարդի
ծավալը և նրա կողի երկարությունը։ Իսկ ուղի՞ղ համեմատական.

3x3x3=27

4x4x4=64

5x5x5=125

6x6x6=216

Պատ.՝ ուղիղ համեմատական են

128. Երկու գումարելիներից մեկը 644 է և գումարի 4/5-ն է։ Որքանո՞վ է
այդ գումարելին մեծ մյուսից.

644:5=644/1:5/1=644/1×1/5

644/1×1/5=644/25

Պատ.՝ 644/25

Նրա Հոմեր եղբայրը, մի հին հեծանիվ նստած, արիաբար պայքարում էր գյուղական ճանապարհի ցեխի ու փոշու դեմ։ Հոմեր Մաքոլիի հագին հեռագրատան ցրիչի բաճկոն էր, որ շատ էր մեծ և մի գլխարկ, որ բավական փոքր էր։ Արևը մայր էր մտնում երեկոյան քնկոտ խաղաղությամբ, որ շատ սիրելի էր Իթաքայի բնակիչներին։ Հեռագրացրիչի շուրջը պտղատու և խաղողի այգիներ էին՝ ծուլորեն փռված Կալիֆոռնիայի հինավուրց հողի վրա։ Թեև Հոմերը շտապում էր, բայց նրա աչքից չէր վրիպում շրջապատի հրապույրից և ոչ մեկը։ «Նայիր, ասում էր նա իրեն՝ հողը, ծառը, արևը, խոտը և ամպը ցույց տալով, նայիր դրանց, խնդրեմ»։ Նա սկսեց հեծանիվով զարդագծեր քաշել՝ մարմնի շարժումները հարմարեցնելով այդ նախշերին, երգել ինչ֊որ պարզ, սրտահույզ եղանակ։ Նրա մտքում այս եղանակը հնչեց նվագախմբով, հետո նվագախմբին միացան մոր տավիղն ու քրոջ՝ Բեսի դաշնամուրը։ Եվ վերջապես, որպեսզի ընտանիքը ամբողջական դառնա, խմբին միացավ ակորդեոնը՝ երաժշտությունը դաշնավորելով զուսպ և զվարթ քաղցրությամբ. Հոմերը հիշեց իր Մարկուս եղբորը։

Հոմերի երաժշտությունը խլացավ երկնքով սլացող երեք անհավատալի առարկաների աղմուկից։ Ցրիչը զարմանքով վերև նայեց և ընկավ մի փոքր, անջուր առվի մեջ։

— Ինքնաթիռնե՜ր,— ասաց Հոմերն ինքն իրեն։ Ագարակի մի շուն արագ ու մեծ հանդիսավորությամբ հարձակվեց նրա վրա և կարևոր պատգամ ունեցողի տեսքով սկսեց հաչել։ Հոմերը ուշադրություն չդարձրեց շանը։ Մի անգամ միայն շրջեց գլուխը և կենդանուն գրգռեց. «հաֆ, հաֆ», նորից նստեց հեծանիվը և ճանապարհը շարունակեց։

Երբ հասավ քաղաքի ծայրամասը, առանց կարդալու անցավ մի ցուցանակի կողքով, որի վրա գրված էր.

Իթաքա, Կալիֆոռնիա։

Ուր ուզում ես գնա, տնից լավ տեղ չկա.

Բարի գալուստ, օտարական։

Հաջորդ փողոցի անկյունում նա կանգնեց, սպասելով զորակոչիկներով լցված ավտոշարասյան անցնելուն։ Նա ողջունեց այդ մարդկանց ճիշտ այնպես, ինչպես իր Յուլիսիս եղբայրն էր ողջունել մեքենավարին և թափառաշրջիկներին։ Բազմաթիվ զինվորներ պատասխանեցին ցրիչի ողջույնին։ Եվ ինչո՞ւ չպատասխանեին։ Ի՞նչ ունեին կորցնելու…

Աղբյուրը

Հեղինակ ՝ Վիլյամ Սարոյան

Հատված ,,Մարդկային կատակերգություն,, վեպից։ 

A. Answer these questions.

1.Why did Fanny often lose things?

Fanny often lose things because she was a careless girl.

2.Why did Ethel lend things to Fanny?

Ethel lent things to Fanny because Fanny lost her things and came to borrow them from Ethel.

3.Why didn’t Fanny want to go to the shops without a bag ?

Fanny didn’t want to go to the shops without a bag because she felt very stupid when she hadn’t got
anything in her hand when she went out in the street.’

4.Why didn’t Ethel lend her a bag?

She got tired of lending things to her friend.

5.What did she want Fanny to take to the shops?

She wanted Fanny to take a wheelbarrow to the shops.

6.Did Fanny take it, do you think?

Yes, I think Fanny took it.

B. Which of these sentences are true? Write the correct ones down.

Fanny often borrowed things.

Ethel often lent things to Fanny.

One day Fanny lost her bag.

Fanny liked carrying something in her hand.

There was a shed at the end of Ethel’s garden.

C. Write this story, but do not put pictures: put words.

Ethel’s house is in a small street . It has a small garden

at the back, and there is a shed in it. Ethel keeps her wheelbarrow
there. Ethel is a clever woman. She works in a school.

This is Ethel. She is at the door of her house, and she’s got a bag

in her left hand ? Because she is going to the shopping.

Կարդա՛ ,,Փորձություն,, հեքիաթը։ 

1. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր։ 

Դհավալմուքհ-Արաբական անուն

2. Շարադրի՛ր մտքերդ ընկերության մասին։ 6-8 նախադասություն։ 

Ես ունեմ ոչ շատ, բայց լավ ընկերներ: Մարդիկ կան, որ ունեն շատ-շատ ընկերներ հաղթանակի ժամանակ,  բայց պարտվելու ժամանակ մնում են մի քանիսը: Իսկական ընկերը նա չէ,  ով  հաղթանակի ժամանակ է կողքիդ, այլ նա է, ով պարտության ժամանակ է կողքիդ: Ընկերությունը շատ կարևոր բան, և ինչքան շատ ( բայց լավ) ընկեր ունենաս, այդքան լավ, բերեմ կոպիտ օրինակ ՝ կռվի ժամանակ ավելի լավ է լինել երկու հոգո՞վ, թե՞ չորս, իհարկե չորս: Հենց դու հաղթում ես, բոլոր կեղծ ընկերներդ կողքիդ են, իսկ հենց պարտվում ես, մնում են մի քանիսը և քաջալերում: Ընկերությունը միակ բանն է, որ կապ չունի աղքատ ես, թե հարուստ, մեկ է կարող ես լավ ընկերություն անել:

Դհավալմուքհը երկու ընկեր ուներ, որոնց անչափ սիրում էր և ամեն օր այցելում նրանց։ Առաջին ընկերը շատ հարուստ էր։ Ամեն անգամ, երթ Դհավալմուքհը այցելում էր նրան, նստում էին համեղ խորտիկներով ու քաղցրավենիքով ծանրաբեռնված ճոխ սեղանի շուրջ և ուրախ զրուցում։ Երկրորդ ընկերը աղքատ էր։ Նա շատ բան չուներ հյուրասիրելու, բայց միշտ ուրախությամբ էր ընդունում Դհավալմուքհին և նրա հետ կիսում իր վշտերն ու ուրախությունները։

Ընկերների հետ ունեցած այդ մտերմությունը վերջապես շարժեց Դհավալմուքհի կնոջ հետաքրքրությունը։ Նա շատ էր ցանկանում իմանալ, թե ովքեր են նրանք, և խնդրեց ամուսնուն՝ ծանոթացնել նրանց հետ։

Եվ ահա մի օր Դհավալմուքհը կնոջն իր հետ տարավ ընկերների մոտ։

— Օ՜, բարով, բարով եկաք,— ողջունեց նրանց աոաջին ընկերը։— Համեցեք, խնդրեմ։ եվ հյուրասիրեց նրանց ընտիր թեյով ու համեղ նախաճաշով։ Ընկերոջ հյուրասիրությունը մեծ տպավորություն թողեց Դհավալմուքհի կնոջ վրա։

Հաջորդ օրը նրանք այցելեցին երկրորդ ընկերոջը։ Նա գրկաբաց ընդունեց հյուրերին ու թեև ոչ խմելու, ոչ էլ ուտելու բան ուներ նրանց առաջարկելու, բայց շատ լավ ժամանակ անցկացրին։

Երբ տուն էին վերադառնում, Դհավալմուքհի կինը միայն առաջին ընկերոջն էր գովաբանում։ Բայց ամուսինն ասաց.

— Նա լավ ընկեր է, կասկած չկա, բայց մյուսն ավելի լավն է։

— Ի՞նչ, նա նույնիսկ մի բաժակ ջուր չառաջարկեց մեզ,— զարմացած ասաց կինը։

— Դրանով չեն դատում ընկերոջը,— ասաց Դհավալմուքհը։— Ինձ թվում է, որ երկրորդ ընկերոջս զգացմունքներն ավելի անկեղծ են։

— Իսկ ես էդ կարծիքին չեմ,— համառեց կինը։— Համոզված եմ, որ քո առաջին ընկերը քեզ ավելի է սիրում, քան երկրորդը։

Դհավալմուքհը որոշ ժամանակ լուռ մնաց, ապա ասաց.

— Եթե դու իրոք ուզում ես պարզել ճշմարտությունը, արի փորձենք նրանց։

Եվ նա ասաց կնոջը, թե ինչպես պետք է փորձեին նրանց։

Հաջորդ օրը, ինչպես որոշել էին, Դհավալմուքհի կինը գնաց առաջին ընկերոջ մոտ ու տխուր պատմեց, որ թագավորը շատ բարկացած է ամուսնու վրա։ Չգիտեն ինչ անեն։ 

Ընկերը ուսերը վեր քաշեց ու ասաց.

— Շատ եմ ցավում, բայց ոչնչով օգնել չեմ կարող։ Ո՞վ կհամարձակվի թագավորին դեմ գնալ։

Կինը հուսահատ դեմք ընդունեց ու գնաց երկրորդ ընկերոջ մոտ, որը, լսելով նրան, անմիջապես վերցրեց թուրն ու վահանը և, հավատացնելով, որ ամեն ինչ կանի նրա ամուսնուն պաշտպանելու համար, գնաց պալատ։

Բայց ճանապարհին Դհավալմուքհը հանդիպեց նրան ու ասաց.

— Սիրելի ընկեր, մի՛ անհանգստանա, թագավորը ներեց ինձ։ Տուն գնանք։

Այսպիսով, Դհավալմուքհի կինը համոզվեց, որ երկրորդ ընկերն իրոք ճշմարիտ ընկեր է, որովհետև պատրաստ էր կռվելու հանուն ընկերոջ, նույնիսկ սեփական կյանքը վտանգի ենթարկելով։